Nowa Ruda

Nowa Ruda jest niewielkim miasteczkiem, znajdującym się w południowo - zachodniej części Polski, w Sudetach Środkowych. Położona między Górami Sowimi a Wzgórzami Włodzickimi, leży zaledwie 4 km od granicy z Czechami. Zajmuje obszar o powierzchni 37,2 km2 a średnia wysokość wznosi się średnio na 360 – 420 m npm.

Powierzchnia Nowej Rudy składa się z kilku jednostek fizyczno geograficznych, które tworzą południowo-wschodnie stoki Wzgórz Włodzickich, Obniżenie Noworudzkie w kształcie litery “X”, południowo - zachodnie stoki Wzgórz Wyrębińskich a także zachodnie stoki wzgórz zwanych Garbem Dzikowca i na południu część obniżenia Bożkowa.

Dominujące elementy krajobrazu stanowią wzgórza i góry, oraz dolina Włodzicy posiadająca niemal płaskie dno dochodzące do 500 m z przewężeniami dolin przełomowych. Na poszczególnych odcinkach dolina rzeki oddzielona jest od stoków górskich stromymi krawędziami o wysokości od 5 do 30 m. Malowniczy charakter terenu podkreślają duże różnice względnej wysokości i gęsto zalesione wzgórza o kopulastych wierzchołkach.

Okolice Nowej Rudy posiadają ciekawą strukturę geologiczną. Najstarszymi skałami są archaiczne gnejsy Gór Sowich. Paleozoik pozostawił na obrzeżach miasta osady karbonu i permu. Karbon pozostawił zlepieńce, łupki i węgiel, które miejscowa ludność znała już w XV w. i tym samym rozwinęła przemysł wydobywczy na tym terenie.

Ponad pozostałościami karbonu leżą utwory czerwonego spągowca, składającego się z piaskowców, zlepieńców i łupków zabarwionych na kolor czerwony związkami żelaza. Fałdowania hercyńskie i alpejskie spowodowały liczne zaburzenia i przecięcia licznymi uskokami warstw skalnych, co de facto utrudniło wydobycie surowców naturalnych. W obrębie dzielnicy Słupiec występują skały magmowe tj. diabazy i gabra, dziś eksploatowane i wykorzystywane do budowy dróg.

Ze względu na brak stacji meteorologicznej w okolicach miasta, oraz zróżnicowanie terenu, nie można ściśle ustalić specyfiki klimatu. Charakterystycznym zjawiskiem w Obniżeniu Nowej Rudy są inwersje temperatur, występujące wyjątkowo intensywnie zimą i wczesną wiosną. Efektem tego zjawiska jest gęsty smog utrzymujący się nad miastem, powstający ze zmieszania mgły z durzą ilością pyłów. Kolejnym typowym zjawiskiem w Nowej Rudzie jest duża różnica zalegania pokrywy śnieżnej na stokach północnych i południowych, determinowana przez rzeźbę terenu i ekspozycję stoków. Śnieg pokrywa dłużej stoki północne, natomiast południowe pozwalają na wcześniejszą i bardziej intensywną wegetację roślin. Ogólnie klimat na tym terenie charakteryzuje się łagodnymi zimami i mniej upalnymi latami niż w pozostałych terenach Polski. Duży wpływ na klimat miasta ma napływ oceanicznego powietrza z zachodu.

Nowa Ruda jako 28-tysięczne miasto, była niegdyś szóstym co do wielkości miastem województwa wałbrzyskiego. Po reformie administracyjnej wraz z pozostałymi miastami zlikwidowanej jednostki administracyjnej została przyłączona do nowopowstałego województwa Dolnośląskiego i pomimo usilnych starań mieszkańców o utworzenie powiatu noworudzkiego, miasto przyłączone zostało do powiatu kłodzkiego.

Nowa Ruda składa się z trzech dzielnic tj. Drogosławia, Słupca (przyłączonego w 1973 r.), oraz pierwotnej części miasta, dziś stanowiącego jego centrum.



MK ©